 |
| Dr. Phan Minh Liêm (PhD) University of Texas MD Anderson Cancer Center |
11 bí quyết chặn ung thư của TS Việt 4 lần được vinh danh tại Mỹ
Tiểu Nhã (ghi) / Trí Thức Trẻ
(TTT) - Lựa chọn lối sống "lành" để ngăn ngừa ung thư và có thể sử dụng các loại thuốc hỗ trợ phòng chống ung thư là những cách đơn giản để bạn không lo ung thư gõ cửa.
TS Phan Minh Liêm là người Việt Nam đầu tiên được 4 lần vinh danh trên bức tường danh dự của Viện Anderson đặt tại Houston, Texas. Đây là Viện ung thư số một tại Mỹ, kết hợp giữa đào tạo, nghiên cứu và điều trị, chữa trên một triệu bệnh nhân mỗi năm. Được học tập, làm việc nơi này là mơ ước của nhiều bác sĩ, nhà khoa học nghiên cứu chống ung thư thế giới.
Từ Texas, TS Phan Minh Liêm chia sẻ cho độc giả Trí Thức Trẻ 11 bí quyết để phòng ngừa căn bệnh ung thư.
Ung thư là một bệnh rất nguy hiểm, theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ dữ liệu từ năm 2010 đến năm 2012 thì có 39,6% người Mỹ có khả năng mắc phải căn bệnh ung thư.
Tại Việt Nam tỷ lệ tử vong do ung thư là 74,8 % (thuộc hàng cao nhất trên thế giới). Hơn 150.000 ca ung thư mới được phát hiện tại Việt Nam. Trong đó đa số trường hợp ung thư được phát hiện ở giai đoạn muộn hoặc rất muộn khiến việc điều trị rất khó khăn.
Sự nguy hiểm của ung thư đó là sát thủ thầm lặng, khó phát hiện, kháng thuốc, di căn vào các cơ quan quan trọng của cơ thể và đặc biệt nhân loại vẫn chưa tìm ra thuốc điều trị ung thư hiệu quả.
Nguyên nhân gây ung thư theo nghiên cứu thì lối sống như hút thuốc lá, ít vận động, thức khuya, rượu bia, môi trường ô nhiễm chất gây ung thư, tác nhân gây bệnh từ vi khuẩn, vi rút như vi khuẩn HP, vi rút HPV, vi rút viêm gan B, C. Ngoài ra, ung thư còn do đột biến vật chất di truyền và nguyên nhân do các bệnh béo phì, tiểu đường, suy giảm hệ miễn dịch.
Để phòng chống căn bệnh ung thư điều quan trọng nhất chính là cách tránh xa các tác nhân gây ra bệnh.
1. Ăn nhiều chất xơ, hoa quả, rau xanh an toàn. Tuyệt đối không ăn tương, chao, đậu phụng, hắc xì dầu, nước tương (ngoại trừ các hãng nước tương uy tín có chất lượng đảm bảo và kiểm định hàm lượng độc tố aflatoxin). Không ăn các loại thực phẩm nhiễm khuẩn hoặc nấm mốc. Hạn chế ăn các loại dưa muối, dưa cải, củ cải muối.
2. Các thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, chiên, nướng, khét cần tránh. Các loại thịt bò, thịt mỡ cần tránh. Hạn chế sử dụng thịt đỏ vì thực phẩm này có thể kích thích tế bào ung thư tăng trưởng. Nên ăn cá, tôm, hải sản [nếu còn ăn mặn], nên ăn thức ăn chay.
3. Các thức ăn nóng, và có dầu mỡ tuyệt đối không đựng trong các vật dụng có nguồn gốc từ nhựa, xốp, nylon. Thủy tinh, thép, sứ là các vật liệu an toàn đối với việc lưu trữ thực phẩm.
4. Không nên ăn các đồ hộp, xúc-xích, paté gan, nội tạng, cũng như các thực phẩm có nhiều chất bảo quản hoặc màu công nghiệp độc hại.
5. Không sử dụng thức uống có cồn (rượu, bia, kể cả rượu thuốc cũng cần hạn chế hoặc tránh sử dụng).
6. Tập thể dục điều độ và nhẹ nhàng, sống nơi yên tĩnh, thoáng mát, thư giãn, lạc quan, ở nơi có nhiều cây xanh. Ngủ sớm và đủ 8 giờ mỗi ngày. Yoga, thiền tĩnh tâm, thư giãn, cầu nguyện, làm việc thiện nguyện rất tốt cho sức khỏe.
7. Sức khỏe tinh thần rất quan trọng đối với việc phòng ngừa và điều trị ung thư. Khi mình lạc quan, hạnh phúc, phấn chấn thì hệ miễn dịch sẽ hoạt động hiệu quả và tiêu diệt ung thư tốt. Khi mình bi quan, buồn, chán đời thì hệ miễn dịch hoạt động yếu, cơ thể sản xuất ra các stress hormone làm kích thích ung thư phát triển.
8. Thường xuyên thực hiện định kỳ các xét nghiệm và chẩn đoán tầm soát ung thư như chụp nhũ ảnh (mammogram), xét nghiệm máu, nội soi ruột, well-woman exam, well-man exam [khám sức khỏe toàn bộ].
9. Một số thuốc giúp phòng ngừa ung thư:
Curcumin (chiết xuất từ nghệ)
Resveratrol (chiết xuất từ vỏ nho)
Zyflamend (kết hợp nhiều dược chất giúp ngừa ung thư)
EGCG (chiết xuất từ trà xanh)
Ngoài ra, linh chi và đông trùng hạ thảo (cordyceps) cũng giúp tăng cường sức khoẻ, tăng cường hệ miễn dịch giúp ngừa ung thư.
10. Duy trì cân nặng hợp lý. Chế độ ăn uống đúng bữa, ăn vừa đủ no. Chú ý không để thừa cân, thiếu cân và phòng ngừa tiểu đường. Béo phì và tiểu đường làm tăng nguy cơ ung thư.
11. Bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây ung thư như tia tử ngoại, khói thuốc, khói bụi, các hóa chất độc hại... Sử dụng kem chống nắng, dùng mũ, dù che nắng khi tiếp xúc với tia tử ngoại. Tuyệt đối tránh xa nơi có khói thuốc lá, khói bụi, ô nhiễm tiếng ồn.
Một số hóa chất sử dụng trong ngành công nghiệp chăm sóc sắc đẹp, in ấn, da giày,... như thuốc nhuộm tóc, sơn móng tay, mực in, chất tạo màu... có chứa nhiều hóa chất tăng nguy cơ ung thư. Do đó, cần mang bao tay, khẩu trang, tăng cường thông thoáng khí, sử dụng các hệ thống có chức năng lọc không khí và cô lập, phân hủy các hóa chất gây ung thư này.
====
Tiến sĩ Phan Minh Liêm sinh năm 1983 tại Khánh Hòa. Năm lớp 10, nhận học bổng của tổ chức Soleil Francophone để sang Pháp học.
Năm 2001 thi vào ngành Công nghệ Sinh học của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP HCM. Năm thứ 3 ĐH, anh nhận học bổng tiến sĩ của Quỹ Giáo dục Việt Nam (VEF) và sang Mỹ du học năm 2005.
Năm 2010, tiến sĩ Liêm được bầu làm Chủ tịch Hội Sinh viên sau ĐH của ĐH Texas. Anh nhận giải thưởng Phục vụ cộng đồng của Hiệp hội Sinh viên ĐH Texas tại Houston (2010); giải thưởng và học bổng NCKH của các tổ chức Rosalie B. Hite Foundation, Cancer Answer Foundation, Andrew-Huggins Foundation... dành cho các nhà nghiên cứu ung thư xuất sắc.
Ngoài ra anh còn nhận danh hiệu Học giả của tổ chức Sylvan Rodriguez, ĐH Texas - Viện Ung thư MD Anderson dành cho các nhà khoa học nghiên cứu ung thư xuất sắc và có đóng góp hiệu quả cho cộng đồng...
Anh vinh dự được các giải thưởng của quốc hội Mỹ và chương trình nghiên cứu y học của Bộ Quốc phòng Mỹ về nghiên cứu, ung thư (2010 – 2013).
Hiện tiến sĩ Phan Minh Liêm có hàng chục công trình nghiên cứu xuất bản cùng với các cộng sự trên các tạp chí khoa học quốc tế về công nghệ sinh học và ung thư, như tạp chí của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (Proceedings of The National Academy of Sciences), tạp chí của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (Journal of National Cancer Institute)...
