Thuần Thực Vật: Thơm ngọt trái loòng boong xứ Quảng (Thu Hường)

Lansium domesticum is known by many names including langsat (Malay); lansones, lansa, langseh, langsep, lanzon, lanzone, lansone (Filipino); langsad, longkong (Thai); duku, langsat, kokosan (Indonesian); gadu guda (Sri Lanka); lòn bon and bòn bon (Vietnamese).

This fruit is sweetly tangy, juicy, and fragrant. If you're ever in Việt Nam, you might want to try it. It is said that Quảng Nam, in the central region of the country, has the best bòn bon (lòn bon, loòng boong).

Thơm ngọt trái loòng boong xứ Quảng
Thu Hường

Nếu ai từng có dịp tới Quảng Nam hẳn sẽ không lạ lẫm gì với trái loòng boong. Thứ trái cây dân dã, có vị chua, thơm, ngọt lạ lùng và từng được dùng làm lễ vật tiến vua.

Trái loòng boong là một trong những đặc sản cây trái nổi tiếng của xứ Quảng. Nhiều người khẳng định rằng, chỉ ở Quảng Nam, vùng Đại Lộc mới có trái loòng boong thơm ngon. Trái loòng boong có nhiều tên gọi khác nhau như trái nam trân hay còn được dân gian gọi là bòn bon, phụng quân, dâu da... Loòng boong thường ra hoa vào tháng tư âm lịch, từng chuỗi hoa màu trắng xen vàng lấp lánh. Vào dịp cuối hè sang thu cũng là mùa chín rộ của trái loòng boong.

Kể về sự tích trái loòng boong, câu chuyện truyền lại rằng: Thời triều đình nhà Nguyễn đã có quy chế riêng đối với những vùng rừng núi có loòng boong, tất cả đều thuộc sự quản lý của triều đình và đã trở thành những khu cấm địa. Mỗi khu vực đều có viên quan trông coi và có quyền huy động dân đinh địa phương ngày đêm thay phiên nhau canh giữ. Đến mùa trái chín, viên quan chọn lựa các chùm trái loòng boong ngọt thơm và đẹp nhất tiến về kinh để nhà vua thưởng thức.

Ngoài ra, còn có truyền thuyết khác rất thi vị về trái loòng boong. Vào mùa hè năm Ất Mùi, Đông Cung (tức thế tử Hoàng Tôn Vương) trấn giữ đất Quảng Nam bị quân Tây Sơn vây đánh, thua chạy vào vùng rừng núi. Khi lương thực đã cạn, trong lúc đang đói lả thì gặp một rừng cây trái lạ, Đông Cung hái ăn thử và thấy rất ngon liền đặt tên là trái Nam Trân tức là trái quý ở phương nam. Do móng tay Đông Cung bấm vào, nên mọi trái loòng boong đều có vết bầm trên ruột.

Ngày nay, nhắc đến trái loòng boong, người dân xứ Quảng rất tự hào về loại trái cây đặc sản tiến vua chúa của đất mình. Thông thường, những trái loòng boong đầu mùa lúc nào cũng chua gắt, nhưng đến khi vào mùa, thì ngọt lịm, rất thanh, có vị hơi chua.

Chọn mua trái loòng boong ngon, người sành ăn thường không chọn loại lớn trái. Loại ngon trái vừa không lớn mà cũng không nhỏ, chỉ to bằng ngón tay cái, trái chín căng, da mầu vàng nhạt, đầu trái nhọn, núm cuống căng tròn. Khi bóc lớp vỏ ngoài, bên trong lộ ra năm múi dính chặt lấy nhau mầu trắng trong, mọng nước, thơm lừng. Và lúc cắn vào một múi, cảm thấy một dòng nước ngọt lịm, thơm mát.

Điều đặc biệt nữa, trái loòng boong không chỉ là loại trái cây mang đến cho thực khách một hương vị thơm ngon tuyệt vời, mà loòng boong còn là loại trái cây xóa đói, giảm nghèo và làm giàu vô cùng hữu hiệu ở vùng đất Quảng. Nếu có dịp đến Quảng Nam vào mùa loòng boong, du khách sẽ thấy loại trái cây này đối với người dân ở đây quý giá như thế nào.

Với hương vị đặc biệt đó, nếu du khách có dịp về Quảng Nam, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức trái loòng boong lạ lùng này, mà khi nhắc đến nó người ta nghĩ ngay tới người dân xứ Quảng ngọt ngào và nồng ấm.

http://laodong.com.vn/Tin-Tuc/Thom-ngot-trai-loong-boong-xu-Quang/57051