40.000 mạng người 'bay' theo khói thuốc
Ngô Đồng
17/05/2011
Mỗi năm ở Việt Nam có 40.000 người chết do các bệnh liên quan đến thuốc lá, gần gấp 4 lần số tử vong vì tai nạn giao thông đường bộ.
Tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng cục Quản lý khám chữa bệnh, Chánh văn phòng Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế, cho hay nếu các biện pháp kiểm soát thuốc lá không được áp dụng kịp thời thì số người chết vì thuốc lá sẽ tăng lên thành 70.000 người vào năm 2030.
Tốn tiền, hại người vì thuốc lá
Thạc sĩ Phan Thị Hải, Văn phòng Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá Bộ Y tế, cho biết số tiền mà người dân bỏ ra mua thuốc hút năm 1998 là hơn 5.000 tỷ đồng, đến năm 2002 con số này tăng lên gấp đôi: 10.400 tỷ đồng và năm 2007 là 14.000 tỷ đồng. Nếu số tiền chi mua thuốc lá của các hộ gia đình được dùng để mua lương thực, thực phẩm thì 11,2% số hộ nghèo sẽ thoát nghèo. Đồng thời, nếu số tiền từ việc tiêu dùng thuốc lá được dành cho các hàng hóa và dịch vụ khác thì tổng sản phẩm quốc nội sẽ tăng thêm 600 tỷ đồng.
Không chỉ tốn tiến, hút thuốc còn gây ra lắm bệnh và là căn nguyên lớn của tử vong. Một nghiên cứu mới đây cho thấy khói thuốc lá chứa 7.000 chất độc hóa học, trong đó có hàng trăm chất cực độc và ít nhất 70 chất có thể gây ung thư. Tử vong do thuốc lá xảy ra nhiều ở nhóm tuổi lao động (từ 30 đến 69 tuổi) khiến nhiều gia đình mất đi lao động chính và đây là một nguyên nhân dẫn đến đói nghèo. Thuốc lá còn làm tổn phí y tế, xã hội khoảng 2.000 tỷ đồng mỗi năm chỉ cho 3/25 căn bệnh do hút thuốc. Ngoài ra thuốc lá còn làm mất 1,4% rừng và là nguyên nhân của 10% số vụ hỏa hoạn.
Tràn lan vi phạm quảng cáo thuốc lá
Trước tác hại của thuốc lá đã có nhiều quy định để ngăn chặn việc hút thuốc lá, đặc biệt là cấm quảng cáo cho thuốc lá. Tuy nhiên, theo kết quả nghiên cứu của Đại học Y tế công cộng vừa thực hiện, qua khảo sát 1.500 điểm bán thuốc lá tại 10 tỉnh, thành trên cả nước cho thấy có đến 95% vi phạm quy định về quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá. Trong đó gần 70% là vi phạm về quảng cáo, phổ biến là các vi phạm trưng bày quá một bao trên gói (hoặc một týp trên hộp) của một nhãn hiệu thuốc lá, xe đẩy, tủ trưng bày có biểu tượng, nhãn hiệu, màu sắc của sản phẩm thuốc lá.
Thạc sĩ Trần Thị Tuyết Hạnh, giảng viên bộ môn Sức khỏe môi trường, Đại học Y tế công cộng, cho biết tại các điểm bán lẻ, tỷ lệ vi phạm quy định rất cao. Chẳng hạn, tại quán cà phê Craven ở TP HCM, ai đến uống cà phê sẽ được hút miễn phí thuốc Craven A. Bên cạnh đó, việc thực hiện quy định cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ thuốc lá tại Việt Nam hiện gặp nhiều khó khăn vì người dân chưa nhận thức rõ các hành vi quảng cáo thuốc lá là vi phạm pháp luật.
Ngoài ra, các công ty thuốc lá cũng khai thác triệt để các kẽ hở trong quy định, có các hình thức quảng cáo, khuyến mại tinh vi hơn như trưng bày thuốc lá, thiết kế đóng gói bao thuốc hấp dẫn, sử dụng màu sắc, poster gắn trên xe đẩy, tủ, vật phẩm. Cũng do luật còn nhiều kẽ hở nên lực lượng thanh tra xử phạt chỉ dừng ở điểm bán buôn, chưa đủ nguồn lực để xử lý vi phạm ở các điểm bán lẻ tại quán cà phê, tiệm tạp hóa.
Tại lễ phát động Tuần lễ quốc gia không thuốc lá (25 - 31/5) tại TP HCM ngày 16/5, tiến sĩ Lương Ngọc Khuê cho biết hiện vẫn chưa có Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Trong khi đó, các văn bản quy định về công tác sản xuất thuốc lá lại chưa phục vụ cho việc giảm cung thuốc lá.
http://baodatviet.vn/Home/doisong/40000-mang-nguoi-bay-theo-khoi-thuoc/20115/145621.datviet
