 |
| Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Michelle Obama trồng rau cải hữu cơ |
Trồng trọt thức ăn hữu cơ ngon và lành mạnh
(Tiếp theo kỳ trước)
Theo Brian Clark Howard (The Daily Green)
À, cỏ dại! Dù sống ở tận lớp vỏ trên mặt Địa Cầu, bạn cũng sẽ gặp cỏ dại, vì hạt cỏ nhỏ li ti ở đâu cũng có. Nhổ cỏ bằng tay là công việc cực nhọc, điều đó đúng, nhưng đây cũng là một cách tập thể dục rất hay, bạn lại có dịp hưởng không khí trong lành ngoài trời nữa. Dù sao, bạn đâu muốn đổ mấy hóa chất độc lên thức ăn của mình, hoặc chỗ con cái và thú cưng của mình nô đùa, đúng không?
Để giảm cỏ dại, bạn cần dùng lớp phủ (mulch), như vậy cũng giúp bảo vệ đất. Theo lời cô Leslie Land, lớp phủ hữu cơ khi tan trong đất hầu như bao giờ cũng tốt hơn là lớp vải, mặc dù nếu không có điều kiện, bạn cũng có thể dùng vải bố và những vật liệu khác. Rơm rẻ nhưng không dùng lâu được. Gỗ vụn cũng tốt, nhưng đắt tiền. Nhiều người dùng cỏ vụn (sau khi cắt cỏ), nhưng nên nhớ là cỏ vụn có lượng ni-tơ cao, chỉ nên dùng cho những loại cây nào cần rất nhiều chất bổ, chẳng hạn như bí và cải xà-lách.
Bạn cũng có thể mướn các trẻ em trong xóm giúp nhổ cỏ dại. Đây cũng là một cách hay để làm quen với các gia đình láng giềng.
Nếu cây của bạn bị sâu ăn, đây có thể là dấu hiệu của những vấn đề khác, cho nên trước tiên bạn nên bảo đảm là cây có đủ ánh sáng, dinh dưỡng và độ ẩm. Một khu vườn có nhiều loại cây khác nhau cũng giúp ngừa sâu bằng cách giảm bớt cây mà loại sâu nào đó thích và tăng cường sự đa dạng trong vườn.
Cóc, nhái, thằn lằn, chim, hoặc ngay cả dơi, cũng có thể giúp cho sâu bọ không dám đến gần. Những côn trùng hữu ích là người bạn tốt nhất, đặc biệt là bọ rùa (lady bug). Hãy để một ít nước ngoài vườn để những người bạn thú này đến thăm vườn. Trồng cây có hoa nhỏ cũng là ý kiến tốt, như cải gió (sweet alyssum) và thì là (dill). Lưới và mái che cũng giúp ngăn đường tiến của côn trùng.
Theo tài liệu của Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ, một điều đáng ngạc nhiên là những người chủ nhà có vườn và sân cỏ dùng hóa chất diệt sâu nhiều hơn là nông dân chuyên nghiệp, nếu so sánh diện tích từng mẫu. Ngày nay có những cách thay thế hữu cơ an toàn hơn nhiều cho chính bạn và cho môi trường của chúng ta, chẳng hạn như dầu làm vườn (horticultural oil), các dung dịch làm bằng tỏi hoặc ớt để ngừa sâu.
Đừng quên thu hoạch kết “quả” của công trình của bạn nhé! Rau quả hữu cơ tươi là những món quà rất tốt cho bạn bè, hàng xóm và đồng nghiệp. Nói chung, bạn càng hái nhiều, cây sẽ sản xuất thêm cho bạn.
Vào lúc mùa thu hoạch sai trái nhất, tốt hơn hết là nên viếng vườn mỗi ngày. Bạn trồng rau sống ư? Chỉ cần hái ngay trước khi cần dùng. Nếu bạn muốn phơi khô và để xài lâu, tốt hơn là nên đợi tới ngay trước khi rau nở hoa, đó là lúc rau có nhiều hương vị nhất. Hái các loại rau sống (trừ rau quế) vào buổi sáng, ngay sau khi sương vừa ráo. Rau quế nên hái khoảng trưa chiều, vì rau sẽ giữ được lâu hơn sau một thời gian dưới ánh mặt trời.
Rửa rau sống sẽ làm mất hương vị của rau. Nếu làm vườn theo kiểu hữu cơ (thiên nhiên, không có hóa chất), bạn không cần phải lo rửa nhiều cho sạch thuốc diệt sâu rày! [mà có rửa cũng không làm sao sạch được hóa chất!] Đây là một điểm khích lệ thêm cho chúng ta khi trồng rau theo kiểu hữu cơ!
Khi thu hoạch rau cải có lá xanh, luân phiên hái từ mỗi cây một ít. Còn bông cải xanh (broccoli), hãy đợi cho đến khi đầu bông cải nở to tối đa. Khi hái rau, tốt hơn là dùng dao bén hoặc kéo, thay vì dùng tay, để tránh tổn thương cho cây. [Có vị cho biết trước khi hái rau quả đều xin phép cây, cảm ơn và chúc lành cho cây.]
Nếu rau quả sản xuất nhiều, không kịp tiêu thụ, bạn cũng có thể đông lạnh và đóng keo. Hãy thưởng thức món quà của thiên nhiên, bạn nhé!
Nếu cây nào bệnh cần nhổ, bạn nhớ bứng tận gốc. Đừng quên cào đất sâu ở dưới và dọn cho sạch, vì những lá bệnh rơi xuống đất cũng có thể mang rắc rối rất lâu. Bỏ cây bệnh trong rừng sâu, chôn dưới đất ít nhất khoảng 1/3 thước, hoặc cho vào lửa đốt.
Đa số những cây khỏe mạnh (hoặc ngay cả cây chết) có thể để yên tại chỗ qua mùa đông, làm thức ăn và nơi trú ẩn cho chim chóc và các loài thú hoang dã khác, cũng như giúp cho đất khỏi bị xói mòn.
http://www.thedailygreen.com/green-homes/latest/organic-gardening-tips-460309?src=nl&mag=tdg&list=nl_dgr_gdn_grn_072310_organic-garden&kw=ist
